Sant-Jòri, País Tolosan, Lengadòc
Le vilatge de Sant-Jòri (Saint-Jory, 31), dins la plana de Garona, marcava una primièra etapa sus la rota de Montalban a qualques quilomètres al nòrd de Tolosa. Situat entre las doas grandas forèstes medievalas de l’Espinassa (Lespinasse, 31) e de Grand-Sèlva, un castèl i contrarotlava un peatge comtal. Una part de la senhoriá dirècta aparteniá al sègle 12 al linhatge pro rambalhenc dels Berenguièr, conegut per sos conflictes ambe las autoritats eclesiasticas a prepaus de las nombrosas glèisas qu’avián usurpadas.
Al començament del sègle 13, aqueste fieu passèt a la familha d’Alfaro. D’efièit, en 1209, le comte Raimond VI de Tolosa balhèt a sa filha naturala Guilhemeta, qu’anava esposar son senescal Uc d’Alfaro, las senhoriás de Sant-Jòri e de Montlaur de Lauragués (Montlaur, 31). Lor filh, Raimond d’Alfaro, siasquèt a son torn senescal d’Agenés e baile d’Avinhonet per son oncle Raimond VII. Es el que daissèt dintrar dins le castèl d’Avinhonet le comando davalat de Montsegur per tuar les Inquisitors le 28 de mai de 1242. Le filh de Raimond, Uc d’Alfaro, que siasquèt viguièr de Tolosa, eiretèt de las duas senhoriás. Après el, le castèl de Montlaur passèt al cavalièr Odet de Mauriac e le de Sant-Jòri escasèt a un nebot nomenat Bertrand d’Alfaro que viviá encara en 1301.
Le canonge Contrasty, autor d’una monografia de qualitat sus Sant-Jòri1, balha a Raimond d’Alfaro un escut cargat de tres gemelas en benda mas malurosament ne balha pas la sorga.
Es benlèu una filha de Bertrand que fasquèt dintrar per maridatge la senhoriá de Sant-Jòri dins la familha de Nogaret. Les membres d’aquesta familha borgesa tolosana siasquèren senhors principals de Sant-Jòri entre 1306 e 1441. Balhèren tanben a la granda ciutat mantuns Capítols coma Jacme (1366 e 1385), Esteve (1371), un autre Esteve de Nogaret (1435) e Pèire de Nogaret (1440) de que trobam les retraits dins le manuscrit de las « Annalas de la Vila de Tolosa »2.
Segon aqueste preciós document, Pèire de Nogaret, clavaire de la ciutat portava en 1412 » escartairat als 1 e 4 d’aur al noguièr de sinòple, al cap de vermelh cargat d’una crotz patuda e acorchida d’argent ; als 2 e 3 lausenjat de vermelh e d’armina » coma un autre Pèire de Nogaret (benlèu son filh), Capítol en 1440.
Quant a Esteve de Nogaret, Capítol en 1435 portava simplament « d’aur al noguièr de sinòple, al cap de vermelh cargat d’una crotz patuda e acorchida d’argent » que semblan representar las armariás parlantas originalas del linhatge.
La glèisa de Sant-Jòri, tornada bastida entre 1527 e 1596, interessarà en particular l’eraldista per sas pinturas muralas interioras. D’efièit, dins la capèla junta al costat meridional del còr, en dessús de scenas biblicas, podèm véser un ensemble de tres listras funeràrias que nos permet de seguir las destinadas de la senhoriá del lòc pendent mai d’un sègle.
En 1441, Astruga de Cort, veusa d’Esteve de Nogaret vendèt la partida principala del domeni de Sant-Jòri a Pèire-Joan de Vilanòva aliàs de la Garrigia, borgés de Tolosa. Pèire-Joan recebèt le serment de sos vassals le 9 de decembre de 1441 coma senhor naut justicièr e senhor majoritari de la dirècta. Èra membre d’una autra familha capitolària atestada dempuèi le sègle 13 qu’auriá portat primitivament « d’aur al garric de sinòple », puèi a partir del sègle 17 al mens « d’azur al garric terrassat d’aur, la camba cargada d’un creissent d’argent, accompanhat de doas estelas d’aur ».
Sos eiritièrs se partegèren la senhoriá coma o vesèm dins un acte que ditz « Sapian tous qui lo present escrieut veyran, que l’an que on compta 1466, del mes de septembre, entre nos Pey Ramon de Villanova alias de la Garrigia, Arnault Raymond et Jehan tous tres frayres, filz et heretiers per egualz partz del noble Jehan de Villenova alias de la Garrigua et del voler et consentement de la noble Almanda molhe e relicta deldit Pe Johan nostre mayre…« 3.
Francesa de Garrigia filha e eiritièra de Pèire-Raimond l’ainat, esposèt vèrs 1489, Odet de Mauriac, descendent del senhor de Montlaur encontrat mai naut. A sa mòrt vèrs 1509 le domèni dels Garrigia passèt donc als Mauriac que devenguèren alavètz senhors dominants de Sant-Jòri e Montlaur4, reconstituant atal le domeni comtal balhat en dòt a Guilhemeta de Tolosa.
Son las armas d’un membre d’aquesta familha de Mauriac que trobam representadas sèt còps sus la listra superiora que fa le torn de la capèla. Aquesta listra es la mai trabalhada e les escuts son enrodats d’un ensemble de fulhatges ornamentals. Les escuts, en forma de medalhas pòrtan çò que pensam èsser un » mièi-partit de … al leon contornat d’aur e d’azur a un braç dèstre d’argent movent del flanc senèstre vestit de vermelh e tenent duas claus d’aur ». D’efièit, estimam melhor parlar de mièi-partit perque anam véser que sola la partida senèstra presenta las armas dels Mauriac.
En 1369, le cavalièr German de Mauriac, senhor de Montlaur, sagelava d’un escut presentant aqueste braç tenent fermament doas claus de granda talha (AN, Coll. Clairembault, n°5915). Una matriça diferenta del meteis personatge, titolat « reformator general de la senescalciá de Bèucaire e Nimes, commissari del Duc d’Anjó » en 1369, es donada per M. Oudot de Dainville demèst les sagèls conservats dins les arquius de Montpelhièr5. Aquestes sagèls nos mòstran tanben le cimièr de l’èlm ondrat d’un cap d’unicòrn.
AN, Coll. Clairambault n°5915 
Dessenh de Daimville d’un sagèl conservat als arquius de Montpelhièr
Le cavalièr German de Mauriac siasquèt tanben capítol de Tolosa per l’annada 1371. Son retrait e sas armas se tròban sus un fulhet de las Annalas de Tolosa conservat ara a la Pierpont Morgan Library de New-York6, en segonda pausicion en partent de la dreita. Se pòden blasonar « d’azur a un braç dèstre d’argent movent del flanc senèstre, vestit de vermelh e tenent duas claus d’aur ».
Vesèm donc que trobam pas traça del leon contornat present dins la listra de Sant-Jòri dins las representacions mai ancianas de las armas de Mauriac. Aqueste element deu donc èsser probablament considerat coma las armas d’una familha aligada associadas a las de Mauriac dins un escut mièi-partit. Las tròp raras donadas genealogicas sus aqueste darrièr linhatge e la frequéncia del leon en eraldica nos permeten pas de restacar aqueste leon a una familha en particular.
Le linhatge de Mauriac va demorar al cap de la senhoriá de Sant-Jòri fins al mièi del sègle 167. Mas la forma ovala de nòstre escut le restaca mai a la mòda de la fin del sègle 17 o del sègle 18. Podèm far l’ipotèsi que la familha de Mauriac aja pogut conservar de dreits senhorials malgrat l’abandon del domeni eminent. Le « mila-fuèlha » feudal de l’epòca podriá aisidament explicar una tala situacion.
A la seguida dels Mauriac, entre 1550 e 1560, una familha gascona en plena ascension va, pauc a pauc, aquesir la majoritat de las parts de la senhoriá coma las listras seguentas ne consèrvan le remembre.
D’efièit, en dejós de l’escut de Mauriac de Montlaur, podèm observar una listra mens ondrada que pòrta sièis còps l’escut de la familha Deu Faur que portava « d’azur a doas faissas d’aur acompanhadas de sièis besants d’argent, 3 en cap e 3 en punta ». Aicí, l’escut somat d’un èlm emplumat pòrta « d’aur a doas faissas d’azur acompanhadas de sièis besants d’argent, 3 en cap e 3 en punta ». Aquesta inversion de colors es deguda a una bresadura contravenent a las règlas del blason o a l’alteracion dels pigments de la pintura murala ? La segonda ipotèsi nos sembla puslèu a reténer.
Aviam dejà encontrat le linhatge dels Deu Faur dins le vilatge vesin de Bruguièras (Bruguières, 31) ont una filha Deu Faur aviá esposat Jòri d’Oliva, senhor bastidor del castèl d’aquesta localitat al mièi del sègle 178. La familha Deu Faur, originària d’Armanhac s’installèt dins la region tolosana a la fin del sègle 15 e lèu-lèu, contrarotlèt un cèrt nombre de vilatges de la banlèga nòrd-oèst de la ciutat (Pibrac, Sant-Jòri, Bruguièras, Bonlòc, Cepet…).
Per seguir la destinada d’aquesta familha, vos prepausam de vos ajudar del tablèu genealogic descendent çai-jos.
Al començament del sègle 16, le linhatge se partegèt en doas brancas, l’ainada gardant les domenis dependents de Pibrac e la capdèta s’installant a Sant-Jòri.
Atal, trobam al mièi del sègle 16 Miquèu Deu Faur coma senhor de Sant-Jòri. Es el qu’espandiguèt le domeni dins las annadas 1550 en crompant la màger part de la cosenhoriá als eritièrs dels Mauriac, Garriga eca… Siasquèt jutge-màger de Tolosa, Conselhièr al Grand-Conselh, President del Parlament de Tolosa e cancelièr de Catarina, infanta de Portugal. Esposèt Alienòr de Bernui e faguèt ajustar a son castèl de Sant-Jòri mantuns obratges dessenhats pel grand arquitècte Nicolàs Bachelièr.
Lor filh, Pèire Deu Faur de Sant-Jòri, es conegut per èsser estat un dels esperits mai saberuts de son temps. Conselhièr al Grand-Conselh en 1558, Mèstre de las Requèstas en 1565, President del Parlament de Tolosa en 1575, morisquèt d’una crisi d’apoplexia en plen parlament pendent que prononciava un arèst le 18 de mai de 1600. Se pòt encara véser le buste escultat d’aqueste personatge al Capitòli de Tolosa e Contrasty ne balha un retrait dins son obratge (p.126), tirat d’una colleccion particulara.
Son filh Jacme II, el tanben Conselhièr al Parlament, esposèt en 1599 Clauda de Cardalhac, filha d’Ectòr, senhor de Biola en Carcin. Sa vida s’acabèt tragicament le 31 de julhet de 1616 dins l’esfondrament de la capèla de las Carmelitas, pròcha de Sant-Sarnin, ont Jacme fasiá sa pregària ! Es probablament per el qu’aquesta listra siasquèt pinturada ambe son escut enauçat d’un èlm a lambrusquins.
D’efèit, son las armas de sa veusa Clauda de Cardalhac, que son presentas debat, sus la darrièra listra de la capèla. Morisquèt le 29 d’agost de 1649 e siasquèt enterrada en granda pompa dins la glèisa dels Augustins de Tolosa. Sols son còr e sas entralhas siasquèren enterrats al pè de l’autar de la glèisa de Sant-Jòri. Sortida d’una granda familha de l’aristocracia carcinòla, Clauda sembla èsser estada una femna de caractèr, prompta a defendre sos dreits feudals fàcia a la comunautat e als cònsols de Sant-Jòri coma cap a sa pròpia familha e en particular sos enfants. Subrevisquèt a son marit coma a son filh ainat Jan-Francés, Conselhièr al Parlament, que morisquèt en 1645.
La forma de l’escut en lausenge es pròpia a las armas femininas d’aquestes temps. L’associacion de las armas del marit e del paire dins un mièi-partit es plan costumièra dins l’eraldica aristocratica dempuèi la fin de l’Atge-Mejan. Les cinc escuts pinturats presentan donc un « mièi-partit d’azur a duas faissas d’aur acompanhadas de sièis besants d’argent (qu’es Deu Faur) e de vermelh al leon d’argent a l’òrla de tretze besants del meteis (qu’es de Cardalhac)« .
Es le filh capdèt de Jacme II e de Clauda de Cardalhac, le Capítol Jacme III Deu Faur de Sant-Jòri, qu’es representat dins las « Annalas de la Vila de Tolosa » per l’annada 1653-1654. Reconeissèm a sos pès l’escut a las armas dels Deu Faur.
Coma l’anam véser, sembla que la generacion seguenta aja aportat de cambiaments a l’antic blason dels Deu Faur.
Tristan Deu Faur de Cardalhac-Biola, filh ainat de Joan-Francés e de Margarida de Bertrand, eiretèt de son grand-oncle Ectòr de Cardalhac les títols de marqués de Cardalhac e comte de Biola en agost de 1650. Atal, le modèste baron de Sant-Jòri se vegèt enauçat a un reng plan mai naut de l’aristocracia. Sas armas, enregistradas dins l’Armorial Général de France (AGF, vol. XIV Languedoc 1, p.1119) vèrs 1700 presentan donc un escartairat ont figuran las armas prestigiosas de Cardalhac-Biola de que Tristan aviá tanben eiretat.
Qual sap se es a l’escasença d’aqueste escartairat que Tristan modifiquèt tanben la posicion dels besants d’argent dins l’escut Deu Faur o per se diferenciar de las autras brancas del lihatge ? O sabèm pas, mas sos cosins de la branca Deu Faur de Pibrac contunhèren eles de portar las armas plenas de la familha.
Las armas bresadas de la branca de Sant-Jòri siasquèren d’ara endavant « d’azur a doas faissas d’aur accompanhadas de sièis besants d’argent pausats 3, 2 e 1 ».
Aqueste personatge esposèt en 1656 Catarina de Cheverry. Agèron pas qu’un filh unenc, Jacme Loís, que nasquèt en 1659.
Son las armas d’aqueste òme, Jacme Loís Deu Faur de Sant-Jòri de Cardalhac de Biola qu’apareissen tanben dins l’Armorial Général (AGF, vol. XIV Languedoc 1, p.5). Coma las de son paire, presentan un escartairat de las doas armas de Deu Faur ambe bresadura e de Cardalhac-Biola.
Enfin, trobam dins le meteis volum, las armariás de Teresa Deu Faur de Sant Jòri (AGF, vol. XIV Languedoc 1, p.439), una de las sèt filhas que Jacme III Deu Faur (le capítol de 1654 encontrat mai naut), agèt de Francesa de Parada. Aqueste escut es interessant perque mòstra que Teresa portava coma son cosin las armas bresadas als besants pausats 3 ; 2 e 1 mentre que son paire es representat ambe las armas tradicionalas del linhatge dins las Annalas de Tolosa (veire çai-sus). Aquò nos convida a pensar que la bresadura de la branca Deu Faur de Sant-Jòri intervenguèt pas qu’a la generacion de Tristan Deu Faur (1630-1701) e de sa primièra cosina Teresa. Aquò sembla afortir l’ipotèsi d’una bresadura tardiva (4 generacions après la separacion de las brancas de Pibrac e de Sant-Jòri) benlèu motivada per l’enregistrament dins l’armorial general del reiaume fargat per Charles d’Hozier a la demanda del rei Loís XIV.
Las parts de senhoriá (les 3/8) de la branca segondària eissuda de Jacme III Deu Faur passèren dins la maison dels comtes de Fois. La branca ainada dels Deu Faur de Sant-Jòri conservèt la màger part de la senhoriá (les 5/8) fins a la Revolucion Francesa. En 1790, Maria-Gabrièla Deu Faur, felena de Jacme-Loís Deu Faur e darrièra representanta d’aquesta branca de la familha morisquèt a l’atge de 78 ans. Sos bens nòbles siasquèren confiscats als enfants qu’aviá aguts de Paul-Antòni Alies, baron de Basian (Bazian, 32), de Cauçada (Caussade, 82) e de Realvila (Réalville, 82), president de la Cort de las Ajudas de Montalban.
Abans de quitar la glèisa Nòstra-Dòna, senhalarem la preséncia sus un pilar exterior del bastiment, del costat del cementèri, d’una placa armoriada de que le canonge Joan Contrasty balhèt una reproduccion fidèla que permet de distinguir de detalhs malaisits d’observar dins la realitat9.
Aqueste escut, de que la forma indica ben una factura dels sègles 16 o 17, pòrta un « escartairat als 1 e 4 de … a la crotz alisada de … cargada d’un besant/tortèl de … e als 2 e 3 de … al lambèl de tres pendents de … ». Per astre, es acompanhat d’una legenda gravada al nom del comanditari « PIERRE BENOIST – RECTUR ». Sabèm donc que s’agís de las armas d’un curat de Sant-Jòri. Aqueste rector es atestat entre 1505 e 1546 al cap de la glèisa de Sant-Jòri e pareis èsser estat un actor principal de la reconstruccion de l’edifici. Un parent seu probablament, Pèire Benoist es dejà mencionat coma rector de Sant-Jòri dins un acte de 152710.
Le patronim pro espandit de Benoist convidava a la prudéncia. Nòstras recèrcas nos an çaquelà menat rapidament a una familha capitolària tolosana implantada a solament un quilomètre al sud-èst del vilatge de Sant-Jòri, al castèl de Novital. D’efèit, aqueste castèl pichon èra le sèti d’una senhoriá independenta de que le mandament siasquèt integrat a las comunas vesinas de Lespinassas e Sant-Jòri en 1846. Contrasty i consacrèt un apendici a son istòria de Sant-Jòri. I aprenèm qu’apartenguèt successivament a las familhas de Racaud (sègles 14 e 15), de Pègbusca (de 1432 a 1530), de Tornamira (1530-1576) e de Clairac (1576-1595)11. Una lacuna de 50 ans dins la seguida dels senhors del lòc nos amèna fins a 1646 ont trobam le primièr Benoist, senhor de Novital.
Dejà en 1535, un Carles Benoist, senhor de Cepet (Cépet, 31) èra capítol per la Partida de Sant-Bertomieu de Tolosa12. Apareis dins las Annalas de la vila. Mas aquí, sembla ben que l’òrdre dels noms escrits e dels retraits dels capítols siá diferent de l’òrdre de las armariás pinturadas en dessús. D’efèit, le nom de Carles Benoist es escrit en primièra pausicion mas es ben le segond escut que correspond exactament a las armas contemporanèas representadas sul pilar de la glèisa Nòstra-Dòna de Sant-Jòri13. Se pòden blasonar « escartairat als 1 e 4 de vermelh a la crotz alisada d’aur e als 2 e 3 de vermelh al lambèl de tres pendents d’aur ». Sola diferéncia de remarcar, l’abséncia del mòble cargant la crotz. Çaquelà, la semblança de las duas compausicions eraldicas daissa pauc de dobtes sus aquesta identificacion.
Le fait que le primièr escut de la miniatura pòrte aitanplan un escartairat amb una crotz alisada d’aur sus camp de vermelh excluís pas pr’aquò un ligam eventual ambe nòstre linhatge. En fait, prepausam l’ipotèsi de véser dins le capítol Beralh Beneset de que le nom apareis en darrièra pausicion sus la miniatura, un parent dels Benoist, d’un ramèl qu’auriá simplament pas causit de francisar son patronim. L’embolh dins les noms e las armas presents dins aquesta miniatura meritariá un estudi mai aprigondit per descotir tot aquò14. La crotz, benlèu allusiva15, nos sembla çaquelà poder constituir l’element primièr de las armas originalas de la familha de Benoist/Beneset.
Un sègle mai tard en 1646, Bernad de Benoist, doctor, avocat en parlament e senhor de Novital, accediguèt al capitoulat de La Dalbada. L’enluminura de las Annalas per aquesta annada a desaparegut. Urosament, trobam las armas d’aqueste personatge sul frontispici de las « Obros de Goudelin » publicadas a Tolosa en 164616.
Tornam trobar la crotz non alisada mas cargada d’una cauquilha que podriá aver un rapòrt ambe le tortèl o besant esbauçat sus la gravadura de l’obratge del canonge Contrasty. Las raiuras orizontalas deurián evocar un camp d’azur, donc diferent del vermelh encontrat precedentament. Pr’aquò, d’autras armariás presentas sul frontispici mòstran que le gravaire a pas respectat aqueste còde modèrne de representacion dels esmalts17.
Atal, prepausam de blasonar l’escut : « de vermelh a la crotz d’aur cargada d’una cauquilha de … ».
La familha de Benoist demorèt al cap del domeni de Novital fins a 1737 quand Gui-Bernad de Benoist e sa maire Anna de Sant-Orenç, veusa de Pèire-Joan de Benoist, le vendèren a l’avocat Antòni Del Herm per 33 500 liuras.
Per acabar, direm qualques mots de las armas municipalas de Sant-Jòri que figuran sus la faciada de l’ostal de comuna e que se pòden blasonar : « d’aur al creissent de sinòple ». Coma sovent per l’eraldica municipala d’aqueste airal, aquestas armas siasquèren impausadas a la comunautat en 1698 pel poder reial, representat pel conselhièr e jutge d’armas reial Charles D’Hozier. D’efièit, la màger part de las comunautats vilatgesas avián pas d’armariás e, per las josmetre a l’impòst creat pel rei Loís XIV, se vegèren afubladas d’armas balhadas d’ofici e atribuidas a l’asard dins de batariás d’armariás estereotipadas.
Mai recentament, la comuna de Sant-Jòri a adoptat un lògo d’inspiracion eraldica qu’utiliza una associacion d’aqueste creissent e de l’imatge de la crotz occitana, coma se pòt véser sus las placas de carrièras del vilatge.
Olivièr Daillut-Calvignac
Bibliografia : J.CONTRASTY, « Histoire de Saint-Jory », Tolosa, 1922 ; R.BOURSE e I.DUFIS, « Armorial des Capitouls », 2008 ; C.CAU, « Les Capitouls de Toulouse », Tolosa, 1990 ; Armorial Général d’Hozier vol.XIV, Languedoc I, e vol.XV Languedoc II ; M.de BATZ e J.-P. SUZZONI, « Le château de Montlaur. », in l’Auta n°502, 1985 ; H.de BARRAU, « Documens historiques et généalogiques sur les familles et les hommes remarquables du Rouergue, dans les temps anciens et modernes », T.3, 1857 ; M. de BONALD, « Documents généalogiques sur des familles du Rouergue », 1902 ; O.de DAINVILLE, Sceaux conservés dans les archives de la ville de Montpellier, 1952.
Fòra mencion contrària, totas las fotografias son de l’autor.
- J.CONTRASTY, « Histoire de Saint-Jory », Tolosa, 1922. Aqueste obratge a representat la sorga principala per la redaccion d’aqueste article.
- C.CAU, « Les Capitouls de Toulouse », Tolosa, 1990, una partida d’aquestas miniaturas es consultabla sus https://www.archives.toulouse.fr/archives-en-ligne/consultez-les-archives-numerisees/les-enluminures-des-annales
- Contrasty, op. cit. p.73.
- M.de BATZ e J.-P. SUZZONI, « Le château de Montlaur. », in l’Auta n°502, 1985.
- M. Oudot de Dainville, Sceaux conservés dans les archives de la ville de Montpellier, 1952, p.218
- MS M717 f°1r – visible sus https://www.themorgan.org/manuscript/128485
- Contrasty nos apren que les membres de la familha de Mauriac vendèren pauc a pauc totas loras parts de Sant-Jòri als Deu Faur entre 1557 e 1560.
- véser nòstre article
- Una autra placa armoriada de meteissa dimension es tanben visibla del costat sud del pilar mas l’escut e l’inscripcion i son estats esfaçats, probablament a la Revolucion Francesa. Podèm pas dire se presentava la meteissa gravadura o pas.
- Contrasty, op. cit. p.148.
- Contrasty, op. cit. p.295
- Un autre membre presumit d’aquesta familha a ocupar un sèti de capítol en 1534 siasquèt Nicolas Benoist, doctor e senhor de Pègbonieu (Pechbonieu, 31) veire Lafaille, Annales de la ville de Toulouse, T.2, 1701, p.94 e Abel&Froidefond, Tableau chronologique des capitouls de Toulouse, 1786, p.98.
- Aquesta constatacion remet del còp en question las identificacions eraldicas dels capítols de l’annada 1535-1536 prepausadas per Cau, Bourse e Dufis.
- Per ara e dins l’estat de nòstras coneissenças, sols les escuts n°4 e 5 de la miniatura (Joan Cheverry e Pèire Salamon) son atestats dins d’autras sorgas del temps e apareissen ben pausicionadas per rapòrt als noms escrits en dejós dels personatges.
- Le patronim occitan Beneset, ortografiat de còps Bénézet/Benezit podriá apelar una allusion a la crotz benesida. Un autre linhatge tolosan omonim portava dins sas armas una man benesenta (Bourse-Dufis, Armorial… n°113).
- Consultable sus bdh-rd.bne.es/viewer.vm?id=0000102912&page=1 Aquestas armas son balhadas per Bourse e Dufis dins le suplement a lor « Armorial des capitouls » coma un aliàs a d’armas « de sable a l’ancora d’aur acompanhada de doas estelas d’argent » que deven èsser consideradas coma erronèas perque son las d’una autra familha de Benoist senhors de La Garda e Marinhac, originària de Montalban e installada en Roergue (Barrau, Documens… T.3, p.140 ; Bonald, Documents généalogiques …, 1902, p.68 e AGF vol.XV, Languedoc II, p.1464).
- D’efièit, le vermelh i es representat en blanc coma l’argent dins las armas de la vila, l’aur i es pas puntilhat, les caps vermelhs presents dins las armas de Joan de Catelan o de Pèire Souterenne son tanben raiats orizontalament coma se èran d’azur. Veire sus las armas de Bernad de Benoist l’Armorial des capitouls de R.Bourse e I.Dufis que seguissèm donc pas sul blasonament « d’azur à une croix d’argent chargée d’une coquille de gueules » (n°115 bis).
